Gisteren ben ik bij een Assyrische kerk in Beiroet geweest, zoals ik vrijdag al aankondigde. Deze ‘fieldtrip’ was onderdeel van het vak ‘Contemporary Eastern Churches’, dat ik volg aan de NEST. Afgelopen week tijdens de les over deze kerk kwam ik er achter wat een bijzondere geschiedenis deze kerk heeft en dat Assyrische christenen veel vervolging hebben meegemaakt. De les die ik kreeg, zorgde ervoor dat ik erg benieuwd was naar wat ik zou gaan meemaken deze zondag!
Identificatie
Tijdens het college van vorige week heb ik geleerd dat de naam ‘Assyrisch’ zowel de naam van de kerk als de etniciteit is. Deze Assyrische christenen zeggen zelf nakomelingen te zijn van de mensen die in Ninevé leefden en de liturgie die zij gebruiken in hun dienst is de oudste christelijke liturgie die er vandaag de dag bestaat. Voor deze christenen is de identificatie met hun geschiedenis en met hun eigen taal, het Oost-Syrisch (vorm van Aramees) heel belangrijk.
Deze sterke identificatie en het zoeken naar bestaansrecht kenmerkt de Assyrische kerk. De geschiedenis van deze kerk bestaat uit veel vervolgingen en moordpartijen, met als resultaat dat Assyrische christenen verspreid zijn over veel plekken in de wereld. Grote groepen zijn gevlucht naar westerse landen, terwijl een minderheid in het Midden-Oosten zijn gebleven. Zo is er na de genocide van Simele in 1933 ook een gemeenschap van Assyrische christenen in Beiroet ontstaan.
Geweld
Misschien zijn al deze geschiedenisfeitjes op het eerste gezicht niet zo interessant, maar het tegenovergestelde is waar: het helpt om te begrijpen wat er vandaag de dag met de Assyrische christenen gebeurt. Nog niet zo lang geleden, namelijk in 2010 en tijdens de Syrische burgeroorlog, is er opnieuw veel geweld geweest richting Assyrische christenen. Opnieuw zijn veel van hen gevlucht, waarvan een aantal naar Libanon. Deze zijn opgevangen door de gemeenschap die er al was in Beiroet.
Je kunt wel begrijpen dat deze gemeenschap nu bestaat uit veel getraumatiseerde mensen, die zich tweederangsburgers voelen en constant aan het zoeken zijn naar bestaansrecht. Graag zouden ze hun eigen stukje land willen op de plek waar ze vandaan komen, maar hun toekomst is onzeker, net als de toekomst van veel andere christenen in het Midden-Oosten.
Voor de gemeenschap in Beiroet, waar ik gisteren ben geweest, is deze vraag ook heel reëel, zeker sinds hun priester stilletjes met zijn gezin naar Australië is vertrokken. Officieel mag hij dit niet, maar wie begrijpt hem niet?
Kerkdienst
De zondagse bijeenkomsten worden nu geleid door priesters uit de omgeving. En bij een van die diensten was ik gisteren! Helaas heb ik weinig begrepen van wat er gezegd werd, aangezien ook deze dienst in het Aramees werd gehouden. Toch was het indrukwekkend om mee te maken en om te zien wat er in zo’n kerk gebeurt. Een beetje onwennig, alle vrouwen met een sjaal op ons hoofd, zijn we in de kerk gaan zitten. Het viel me meteen op dat er erg weinig mensen in de kerk waren. Aan het einde van de dienst was dat niet meer het geval, toen zat de kerk afgeladen vol. Het is bij deze christenen niet zo belangrijk om op tijd te komen, halverwege de dienst was nog steeds lang niet iedereen er! Iedereen die binnenkomt, maakt niet uit hoe lang de dienst al gaande is, begroet de anderen door kort elkaars handen aan te raken, waarna iedereen zijn eigen hand kust.
Voorin de kerk was een rood gordijn, met een groot kruis erop. Deze was aan het begin van de dienst gesloten, maar na een tijdje werd hij geopend, later weer gesloten en opnieuw geopend. Hiermee worden alle belangrijke momenten uit het leven van Jezus aangeduid: Zijn geboorte, dood, opstanding en hemelvaart.
Een belangrijk gedeelte van de dienst bestond uit een soort gezang door de priester, met antwoorden van het koor achterin en van de gemeente. Het waren niet echt melodieën, meer het opzeggen van teksten op een zangerige toon. Tijdens sommige stukken stonden we, tijdens andere gedeelten konden we zitten. Ook werd er gebeden en na ongeveer een uur van gezang kwam de priester uit het voorste gedeelte een stuk de kerk in om zijn preek te houden. In verhouding tot de rest van de dienst, die alles bij elkaar ongeveer 2 uur duurde, was dit maar een heel kort gedeelte. Hierna kwam er iemand langs voor een collecte en een andere man met een schaal wierook. Dat is om je handen te zuiveren, als ik het goed heb begrepen. Hierna volgde opnieuw wat gezang door de priester en het koor, waarna de dienst werd afgesloten met de communie, of het Avondmaal.
Twee keer ontbijt
Na de dienst werden we uitgenodigd om met de gemeenschap te ontbijten. Ik vond het woord ontbijt wat vreemd voor een maaltijd rond half 12, maar het bleek dat het een Syrische of Libanese gewoonte is om alle maaltijden voor 12 uur ’s middags ontbijt te noemen. Prima, dan heb ik twee keer ontbeten!😉
In gesprek met de priester
Na mijn tweede ontbijt werden we uitgenodigd door de priester om in een zaaltje met hem koffie te drinken, waarbij hij onze vragen beantwoordde. Ik kreeg sterk het idee dat hij niet de nadruk wilde leggen op het verleden van deze gemeenschap en ook niet op de problemen waar ze vandaag de dag mee te maken hebben. Hij gaf aan dat de Assyrische nationaliteit en de taal erg belangrijk is voor deze christenen en dat dat is wat hen bij elkaar houdt.
Op de vraag waar de pijn van deze mensen heen moet, antwoordde de priester: de weg naar Golgotha, de weg naar de verlossing. Er bestaat meer dan alleen pijn, na de pijn komt een nieuw leven. Ik vond het heel bijzonder om dat zo te horen. Deze mensen hebben in hun geschiedenis zoveel meegemaakt en hebben zoveel te maken gehad met onrecht, maar toch houden ze hoop en getuigen ze van Christus’ liefde!
De priester gaf aan dat hij er niet blij mee was wanneer christenen weggaan uit het Midden-Oosten, bijvoorbeeld naar Australië. Hij zei dat er vanuit de kerk hier in het Midden-Oosten veel voor deze mensen is gedaan, maar dat de vrucht daarvan wordt geplukt in andere landen, terwijl die juist zo hard nodig is in deze regio!
Blijven of niet?
De vraag om te blijven of niet is een heel reële vraag voor de christenen in het Midden-Oosten. Veel van hen vragen zich af of de kerk in het Midden-Oosten nog een toekomst heeft. Ik moet zeggen dat deze vraag mij enorm intrigeert, dus ik ga hard op zoek naar nog meer antwoorden en daarbij houd ik jullie op de hoogte!
Groetjes uit Beiroet!
P.S. Sorry, ik wilde graag meer foto's en filmpjes uploaden, maar het internet werkt niet mee, dus die komen een andere keer!